Piłka nożna to kontakt: zderzenia, łokcie, upadki, piłka z bliska. Czasem kończy się to nie tylko siniakiem, ale też urazem zęba lub wargi. Kluczowe jest to, co zrobisz w pierwszych minutach – często od tego zależy, czy ząb da się uratować i czy zawodnik szybko wróci do gry.
Artykuł sponsorowany
To jest pierwsza pomoc, nie diagnoza. Po urazie warto zrobić kontrolę stomatologiczną, nawet jeśli „na oko” wszystko wygląda w porządku.
Najczęstsze urazy na boisku
- Ukruszenie lub pęknięcie zęba (najczęściej „jedynka”).
- Przestawienie zęba (ząb „wyżej/niżej”, ruszający się, ustawiony krzywo).
- Wybicie zęba stałego.
- Rany wargi/policzka/języka + obrzęk.
60 sekund po urazie: co robić
1) Krwawienie i obrzęk
- Posadź zawodnika, głowa lekko do przodu.
- Ucisk gazą/chusteczką przez 10 minut.
- Zimny okład na policzek (przez materiał).
2) Ukruszony lub pęknięty ząb
- Wypłucz usta wodą. Nie „dłub” w ubytku.
- Jeśli masz fragment zęba – zabierz go w czystym pojemniku.
- Nie testuj gryzieniem, nie dociskaj „żeby sprawdzić”.
więcej:
ukruszony ząb – pierwsza pomoc i leczenie w Łodzi
3) Ząb przestawiony lub ruszający się
- Nie nastawiaj samodzielnie.
- Miękkie jedzenie, brak gryzienia tą stroną, szybka konsultacja (często potrzebne RTG).
4) Wybity ząb stały – tryb pilny
- Chwyć ząb za koronę (nie dotykaj korzenia).
- Krótko opłucz wodą/solą fizjologiczną (bez szorowania).
- Jeśli to możliwe, delikatnie włóż do zębodołu. Jeśli nie – przechowaj w mleku lub soli fizjologicznej i jedź pilnie do dentysty.
Zębów mlecznych zwykle nie wkłada się z powrotem.
Kiedy jechać „od razu”
- Wybity lub mocno przestawiony ząb stały.
- Silny ból, narastający obrzęk, krwawienie nie ustępuje.
- Pęknięcie „do dziąsła”, podejrzenie odsłoniętej miazgi (ból na zimno/powietrze).
- Objawy ogólne po urazie (zawroty, nudności) – tu priorytetem jest SOR/medycyna sportowa.
Czego nie robić – najczęstsze błędy
- Nie sprawdzaj zęba przez gryzienie i dociskanie.
- Nie czyść wybitego zęba szczoteczką, nie odkażaj alkoholem.
- Nie trzymaj zęba na sucho w chusteczce „na później”.
- Nie odkładaj kontroli „do jutra po treningu”.
Urazy u dzieci (ważne dla rodziców)
- Zęba mlecznego nie reimplantuj.
- Obserwuj ból, obrzęk, gorączkę i problemy z jedzeniem.
- Kontrola jest istotna, bo uraz może wpływać na ząb stały.
Jeśli sytuacja dzieje się wieczorem/nocą:
ból zęba u dziecka w nocy – co zrobić i kiedy jechać pilnie
Jak zmniejszyć ryzyko urazów
- Ochraniacz na zęby (szczególnie dzieci/młodzież, aparat, wcześniejsze urazy).
- Prosty protokół w drużynie: „krew – ząb – przechowanie – pilny kontakt”.
- Apteczka: sól fizjologiczna, gaziki, rękawiczki, mały pojemnik.
